مقدمه بیمه حمل و نقل بین المللی

بیمه حمل و نقل بین‌المللی به عنوان یکی از مهم‌ترین پوشش‌های بیمه‌ای در تجارت بین‌المللی، نقش بسیار مهمی در کاهش ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل کالاها دارد. این بیمه‌نامه‌ها تجار و شرکت‌های بازرگانی را در برابر خسارات احتمالی ناشی از حوادث در مسیرهای حمل‌ونقل بین‌المللی مانند تصادفات، آتش‌سوزی، سرقت و آسیب‌های ناشی از شرایط آب‌وهوایی محافظت می‌کند.

در تجارت بین الملل در هر مرحله ای ریسک آسیب دیدن کالا وجود دارد، که این ریسک طی فرایند حمل بیش از هر زمان دیگری است. باتوجه‌به اینکه برای حمل کالاهای مختلف و با توجه به جغرافیای کشور میدا و کشور مقصد روش‌های متفاوتی شامل حمل و نقل دریایی، حمل و نقل هوایی، حمل و نقل جاده ای، حمل و نقل ریلی و حمل و نقل ترکیبی وجود دارد. انواع بیمه حمل و نقل بین المللی اهمیت ویژه‌ای در تجارت بین الملل و حمل و نقل بین الملل دارند. در این مقاله از لجستیک ایران به معرفی انواع بیمه‌ نامه های حمل و نقل بین المللی پرداخته خواهد شد.

لجستیک ایران با افتخار انواع خدمات حمل و نقل بین المللی، خدمات بازرگانی و خدمات بیمه ای را با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت برای مشتریان خود فراهم نموده است.

فهرست مطالب بیمه حمل و نقل بین المللی

  • بیمه حمل و نقل بین المللی چیست؟
  • انواع بیمه حمل و نقل بین المللی
  • ۱. بیمه‌نامه حمل و نقل وارداتی
  • ۲. بیمه‌نامه حمل و نقل صادراتی
  • ۳. بیمه‌نامه ترانزیت خارجی
  • انواع بیمه در روش‌های مختلف حمل
  • بیمه حمل و نقل دریایی
  • بیمه حمل‌ونقل هوایی
  • بیمه حمل و نقل زمینی
  • انواع بیمه نامه حمل و نقل بین المللی بر اساس پوشش‌ها
  • بیمه Total Loss
  • بیمه کلوز C
  • بیمه کلوز B
  • بیمه کلوز A
  • انواع شرایط بیمه‌های بین المللی حمل و نقل
  • شرایط خسارت جزئی
  • شرایط خسارت خاص
  • شرایط تمام خطر 
  • مدارک لازم برای دریافت خسارت از شرکت بیمه
  • بیمه مسئولیت حمل و نقل بین المللی

بیمه حمل و نقل بین المللی چیست؟

بیمه نامه حمل و نقل بین المللی در واقع روش یا پوششی است که تجار (وارد کنندگان و صادرکنندگان) و شرکت های بازرگانی با توجه به میزان مسئولیت خود در معامله با هدف به‌حداقل رساندن هزینه‌های ناشی از بروز خطرات احتمالی در حین حمل و نقل بین المللی از آن استفاده می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های بیمه‌نامه‌های حمل و نقل بین المللی، یکسان بودن قوانین آن در بین بیشتر کشورها است. بنابراین اگر خسارتی به کالاهای در حال حمل وارد شود، به‌راحتی قابل پیگیری خواهد بود.

انواع بیمه حمل و نقل بین المللی

  1. بیمه‌نامه حمل و نقل وارداتی: این نوع بیمه برای محموله‌هایی است که از خارج از کشور وارد می‌شوند. کالاها در طول مسیر از مبدا تا مقصد تحت پوشش این بیمه قرار دارند.
  2. بیمه‌نامه حمل و نقل صادراتی: این بیمه‌نامه شامل محموله‌هایی است که از کشور به مقصد کشورهای خارجی ارسال می‌شوند.
  3. بیمه‌نامه ترانزیت خارجی: برای کالاهایی که از یک گمرک به گمرکی دیگر در یک کشور ثالث منتقل می‌شوند.

بیمه‌های مختلف بر اساس روش‌های حمل:

  1. بیمه حمل و نقل دریایی: ریسک‌هایی مانند غرق شدن کشتی، آتش‌سوزی، حملات دزدان دریایی را پوشش می‌دهد.
  2. بیمه حمل‌ونقل هوایی: محموله‌های حمل شده از طریق هواپیما را در برابر خطراتی مانند تصادف و سقوط بیمه می‌کند.
  3. بیمه حمل و نقل زمینی: برای محموله‌هایی که با استفاده از کامیون یا قطار منتقل می‌شوند.

پوشش‌های بیمه‌ای در حمل و نقل بین‌المللی:

  • Total Loss: این بیمه تنها در صورتی جبران خسارت می‌کند که تمامی محموله از بین برود.
  • کلوز C: شامل آتش‌سوزی، تصادف، به گِل نشستن کشتی و خسارت‌های همگانی است.
  • کلوز B: شامل تمامی موارد کلوز C به‌اضافه پوشش‌هایی مانند زلزله، آتشفشان و دزدی است.
  • کلوز A: کامل‌ترین نوع بیمه است که تمامی خطرات ممکن را شامل می‌شود.

تجارت کالاهای مختلف در مسیرهای کوتاه هم می‌تواند همراه با ریسک باشد حال اگر مسیر طولانی و خارج از مرزهای یک کشور باشد ریسک ها افزایش می یابند. در صورت بروز حادثه خسارت‌ واردشده به تجار و شرکت‌ها قابل توجه بوده و گاها غیرقابل جبران است. بنابراین بهترین و هوشمندانه‌ترین راه حل برای جبران خسارت‌های حوادث احتمالی، خرید بیمه حمل و نقل بین المللی می باشد.

بیمه نامه های حمل و نقل بین المللی باتوجه‌ به مبدا و مقصد کالا به ۳ دسته کلی به شرح زیر تقسیم می‌شود:

۱. بیمه‌نامه حمل و نقل وارداتی

بیمه‌نامه‌های حمل و نقل وارداتی بخش عمده ای از پرتفوی کل بیمه‌های باربری بین‌المللی را شامل می شوند. این نوع بیمه حمل و نقل بین المللی باتوجه‌به نوع پوشش‌هایی که دارد می‌تواند از محصولات و کالاهای در حال‌ حمل در برابر خطرات و تهدیدات احتمالی محافظت کند. این محافظت به‌مفهوم جبران خسارت خواهد بود.

در حمل‌ونقل وارداتی، کالاها از خارج از کشور وارد مرزهای ایران و سپس به مقصد نهایی یعنی محل شرکت واردکننده منتقل خواهند شد. در طول مسیر ممکن است از انواع روش های حمل استفاده شود، که در این صورت ریسک بیشتری متوجه کالاها خواهد بود. بنابراین ضروری است که تجار برای اطمینان از جبران خسارت‌های ناشی از حوادث احتمالی، از بیمه‌نامه حمل و نقل وارداتی استفاده کنند.

در بیمه‌نامه حمل و نقل وارداتی نرخ حق‌بیمه بر اساس شرایط حمل‌ونقل، شرایط آب‌وهوایی مسیرهای حمل و همین‌طور شرایط بسته‌بندی کالاها تعیین می‌شود. بنابراین نمی‌توان برای همه کالاهای وارداتی، حق‌بیمه مشخصی برای واردات مشخص کرد. توجه داشته باشید که بیمه‌نامه وارداتی یکی از مهم‌ترین اسناد لازم در زمان گشایش اعتبار نزد بانک‌های داخلی است.

۲. بیمه‌نامه حمل و نقل صادراتی

بیمه‌نامه حمل و نقل صادراتی درست نقطه مقابل بیمه‌نامه وارداتی است؛ به‌ این‌ معنی که شرکت‌ها و تجار ایرانی محصولات و کالاهای تولید داخل را به کشورهای خارجی صادر می‌کنند. البته میزان کالای صادراتی در مقابل کالای وارداتی ایران قابل قیاس نیست، بنابراین میزان صدور بیمه نامه حمل و نقل صادراتی به مراتب کمتر از بیمه نامه حمل و نقل داخلی است. اما اهمیت بیمه نامه حمل و نقل صادراتی به هیچ وجه کتر از نوع وارداتی آن نیست.

نحوه محاسبه حق‌بیمه در بیمه‌نامه حمل و نقل صادراتی مانند بیمه‌‌نامه حمل و نقل وارداتی به شرایط حمل‌ونقل، شرایط آب‌هوایی، مسیرهای حمل کالا و همچنین به شرایط بسته‌‌بندی کالا بستگی دارد. بنابراین حق بیمه هر محموله با دیگری کاملا متفاوت خواهد بود.

۳. بیمه‌نامه ترانزیت خارجی

ترانزیت به معنای حمل‌ونقل محموله‌هایی شامل انواع کالا بین دو گمرک است. ترانزیت خارجی شامل حمل‌ونقل کالا بین دو گمرک از دو کشور و ترانزیت داخلی به‌مفهوم حمل‌ونقل کالا بین دو گمرک در یک کشور است. در ترانزیت بین‌المللی حمل‌ونقل کالا بین دوکشور به‌صورت رفت‌وبرگشتی انجام می‌شود و به‌همین‌دلیل نیز به آن باربری صادراتی ـ وارداتی می‌گویند. بیمه‌نامه ترانزیت مانند بیمه‌نامه های حمل و نقل وارداتی و صادراتی، محموله ها را در برابر تهدیدها و حوادث احتمالی در مسیر رفت و برگشت بیمه می کند.

انواع بیمه در روش‌های حمل

باتوجه‌ به روش‌های مختلف حمل و نقل که شامل حمل و نقل دریایی، حمل و نقل هوایی و حمل و نقل زمینی می‌شود، بیمه‌نامه مشخصی در نظر گرفته شده است که در ادامه به هر کدام خواهیم پرداخت.

بیمه حمل و نقل دریایی

در حمل‌ونقل دریایی مواردی مانند شرایط نامساعد آب‌وهوایی، صدمه دیدن کشتی، حمله دزدهای دریایی و ... می‌تواند منجر به از دست رفتن کل محمومله یا بخشی از آن شود. در روش‌ حمل‌ونقل دریایی، بیمه‌های زیر برای پوشش ریسک ها در نظر گرفته شده است:

  • بیمه‌نامه از بین رفتن کل محموله (Total Loss)؛ در این حالت برای جبران خسارت بایستی کل بار از دست رفته باشد.
  • بیمه‌نامه خسارت عام یا همگانی (General Average)؛ خسارت عام یا General Average به‌مفهوم فدا کردن بخشی از کالاها و محصولات در زمان مواجهه با خطر است.
  • خسارت مستقیم

بیمه حمل‌ونقل هوایی

با پیشرفت صنعت حمل‌ونقل هوایی و ظهور هواپیماهای تجاری و باربری، روش حمل‌ونقل هوایی به سایر روش های حمل اضافه شد. با افزایش تقاضای حمل و نقل هوایی، گروه بیمه هوایی انگلیس (BIAG)، بیمه‌نامه جامعی را برای پوشش بیمه بدنه، بیمه مسافران و همین‌طور بیمه مسئولیت در قبال اشخاص ثالث طراحی و ارائه کرد.

بیمه حمل و نقل زمینی

حمل‌ونقل زمینی میان روش های حمل بیشترین قدمت را دارد. در حال حاضر معمولا بخش‌هایی از مسیرهای وارداتی و صادراتی از روش حمل و نقل زمینی استفاده می شود و یک پای ثابت حمل و نقل ترکیبی می باشد. حمل‌ونقل و جابه‌جایی کالاها در خشکی با تریلی و کامیون‌هایی با ظرفیت‌های مختلف و یا به صورت ریلی انجام می‌شود. برای پوشش حوادث احتمالی، بیمه نامه هایی برای این روش حمل در نظر گرفته شده است.

انواع بیمه نامه حمل و نقل بین المللی بر اساس پوشش‌ها

بیمه‌نامه‌های حمل و نقل بین‌المللی دارای کلوزهای مختلفی شامل کلوز A، کلوز B، کلوز C و Total Loss جهت پوشش ریسک ها می باشد که در ادامه به هر یک خواهیم پرداخت.

بیمه Total Loss

این نوع بیمه‌‌نامه کمترین پوشش ریسک را داشته و بیشتر به‌عنوان یک بیمه‌نامه تشریفاتی یا گمرکی شناخته می‌شود. براساس پوشش بیمه‌ Total Loss، در صورتی که تمام کالاها هنگام حمل‌ونقل دریایی از بین بروند، شرکت بیمه‌گر خسارت‌های واردشده را جبران خواهد کرد.

بیمه کلوز C

بیمه نامه کلوز C کمترین قیمت و کمترین میزان پوشش‌ها را میان سه کلوز A و B و C دارد. خطرات تحت پوشش در بیمه با شرایط C به شرح زیر است:

  • آتش‌سوزی و انفجار
  • واژگونی یا خارج شدن وسیله حمل‌ونقل از ریل یا خط
  • تخلیه اضطراری کالاها در بندری دیگر
  • خسارت همگانی (فدا کردن کالاها یا از بین‌رفتن آن‌ها)
  • به‌گِل نشستن کشتی، زمین‌گیر شده، برخورد با کف دریا، واژگونی یا غرق شدن آن
  • برخورد کشتی با هر وسیله خارجی به جز آب
  • مسئولیت مشترک در تصادف
  • به‌ دریا انداختن کالاها برای سبک کردن کشتی در شرایط بحرانی

بیمه کلوز B

بیمه کلوز B تمامی خطراتی که کلوز C پوشش داده را نیز پوشش می دهد. خطرات تحت پوشش در بیمه با شرایط B به شرح زیر است:

  • تمامی خطرات تحت پوشش بیمه کلوز C
  • زلزله، آتشفشان و صاعقه
  • ورود آب به داخل کشتی یا انبار کالاها
  • قلاب‌زدگی
  • آب‌دیدگی
  • دزدی و دلالی
  • ریزش، شکست و خسارت ناشی از کالاهای دیگر
  • به دریا افتادن کالاها از روی عرشه کشتی
  • از بین رفتن کلیه بسته‌‌ها در کشتی
  • روغن‌زدگی

بیمه کلوز A

بیمه با کلوز A کامل‌ترین و گرانترین پوشش‌ بیمه‌ای است که بیشترین میزان از ریسک ها را پوشش می دهد. خطرات تحت پوشش در بیمه با شرایط A به شرح زیر است:

  • تمامی خطرات تحت پوشش بیمه کلوز B
  • خسارت‌های عمدی
  • خسارت‌های ناشی از فرسودگی
  • بسته‌بندی نامناسب
  • انفجار هسته‌ای
  • خسارت‌های تاخیر
  • خسارت‌های ناشی از مشکل در کالاهای ثبت‌شده در بیمه‌نامه
  • ورشکستگی اجاره‌کننده، گرداننده یا مالک کشتی

انواع شرایط بیمه‌های بین المللی حمل و نقل

بیمه‌های بین المللی برای حمل و نقل کالا و محصولات دارای شرایط مشخص به شرح زیر است:

بیمه با شرایط خسارت جزئی

بیمه نامه شرایط خسارت جزئی (Free from Particular Average) کالاهایی را شامل می‌شود که به‌صورت کامل دچار خسارت شده‌اند. بنابراین اگر قسمتی از کالا در اثر حادثه آسیب دیده‌ باشد، شرکت‌های بیمه‌گر تعهدی در برابر پرداخت خسارت نخواهند داشت.

بیمه با شرایط خسارت خاص

در بیمه نامه شرایط خاص (With Particular Average) تنها زمانی می‌توان برای کالای آسیب‌دیده ادعای دریافت خسارت کرد که درصد آن در بیمه‌نامه ذکر شده باشد. درصد آسیب باتوجه‌به نوع کالا و نوع بیمه متغیر خواهد بود. به‌طورمعمول می‌توان گفت که این درصد برای کالاهای معمولی معادل ۳٪ از ارزش کالا خواهد بود.

بیمه با شرایط تمام خطر 

در بیمه شرایط تمام خطر (Against All Risks) در صورتی‌که خسارتی به کالا وارد شود، شرکت بیمه‌گر باید بدون در نظر گرفتن میزان خسارت واردشده و فرانشیز، برای جبران خسارت اقدام کند. این نوع بیمه‌نامه از جمله گران‌‌ترین انواع بیمه حمل و نقل بین المللی است. لازم است بدانید که خسار‌ت‌‌های واردشده ناشی از خطراتی چون جنگ، آشوب، شورش و اعتصاب‌ها تحت پوشش این نوع بیمه قرار نمی‌گیرند.

مدارک لازم برای دریافت خسارت از شرکت بیمه

برای دریافت خسارت از شرکت‌های بیمه‌گر در موضوع حمل‌ونقل بین‌المللی باید مدارک زیر ارائه شود.

  • اصل بارنامه
  • اصل فاکتور کالاهای خریداری شده
  • کپی از پروانه سبز گمرکی
  • اصل یا کپی از آگهی فروش ارز
  • گواهی کسر تخلیه از بنگاه باربری
  • صورت عدل‌بندی یا بسته‌بندی کالاهای خریداری شده
  • صورت مجلس سازمان کشتیرانی، بنادر و گمرک
  • گواهی کاپیتان در مورد آب‌افتادگی کالاها در حمل با کشتی
  • صورت‌جلسه کارشناسی شده از سوی شرکت بیمه‌گر

بیمه مسئولیت حمل و نقل بین المللی

بیمه مسئولیت شرکت های حمل و نقل بین المللی باتوجه‌به نوع پوشش‌ها می‌تواند بخش عمده‌ای از خسارت‌های واردشده به کالاها در زمان حمل را جبران کند. انواع بیمه که برای حمل‌ونقل بین‌المللی استفاده می‌شوند، این اطمینان را به شرکت‌های واردکننده و صادرکننده کالا می‌دهد که در صورت بروز حادثه محصولات آنها تحت پوشش بیمه قرار گرفته و خسارت‌های وارده توسط بیمه‌‌گر جبران خواهد شد. اگر در حوزه واردات و صادرات کالا فعالیت دارید، خرید بیمه مسئولیت حمل و نقل بین المللی امری ضروری خواهد بود.


لجستیک ایران با افتخار پاسخگوی نیازهای تجار و متقاضیان بیمه نامه های حمل و نقل بین المللی می باشد. همین حالا جهت دریافت خدمات با ما تماس بگیرید.